XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

2) Izan aditz nagusi bezala agertzen denean edozein aditz laguntzaile har dezake eta horixe da, hain zuzen ere, lurralde askotan gertatzen dena: a. izan naiz (izan).

b. izan nadin (edin).

c. izan dut (edun).

d. izan dezaket (ezan).

Beste zenbaitetan, ordea, bereizketa egiten dute izan eta ukan erabiliaz: a. izan naiz.

b. izan nadin.

c. ukan dut.

d. ukan dezaket.

3) Bestalde, hau ere esanik dago, izan eta edun aditz laguntzaileen aurrean agertzen den aditz nagusiak aspektu-marka eraman behar du; edin eta ezan, jakina, aditz oinekin bakarrik agertzen dira.

Esan dezagun, azkenik, egin, eutsi eta iro(n) aditzak ere erabiltzen direla laguntzaile modura: a. kanta(tu) da(g)igun = kanta dezagun.

b. ikusi da(g)ian = ikus dezan.

c. ikusi da(g)ikezu = ikus dezakezu.

d. ezkon ezak semea nai doanean, ta alabea al dagianean

e. eman eutsan.

Hauetan denetan aditz laguntzaileak taju bera du: erro desberdina izatean dago diferentzia.

Egin-en gainean eraikitako laguntzaile hauek batez ere bizkaieraz dira erabiliak.

Dena dela, gure laguntzaile tauletan ez ditugu hauek kontuan hartuko.

Gauza bera honakootan ere (eutsi eta iro(n) aditzekin): a. egun baten esan eutsan Marixek.

b. ikus diro(ke).

c. ez diro(ke) ikus.

Azkenik, ohart gaitezen -gi- errodun adizkiak erabiltzen dituzten euskaldunek, euskara batuzko formez baliatu gura dutenean, guzi hau gogoan izan behar dutela.

Horrela, adibidez, ikusi leike bezalako forma bakarrak, adibidez, bi adizki desberdin izkutatzen ditu.